Tổng hợp tin quan trọng tại Séc (28/2025)

Các doanh nghiệp sẽ không được Nhà nước bồi thường vì sự cố mất điện, Bộ trưởng Vlček khẳng định

Bộ trưởng Công Thương Cộng hòa Séc, ông Lukáš Vlček (thuộc đảng STAN), đã khẳng định rằng chính phủ sẽ không bồi thường thiệt hại cho các doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi sự cố mất điện xảy ra vào thứ Sáu tuần trước. Theo ông, chính phủ hiện không xem xét bất kỳ hình thức hỗ trợ tài chính nào liên quan đến sự kiện này.

Trước đó, ông Vlček cũng từng nhấn mạnh rằng mọi thảo luận về khả năng bồi thường cần phải chờ kết quả điều tra nguyên nhân chính thức của vụ mất điện diện rộng (blackout). Ông nói thêm: “Hiện tại, vấn đề bồi thường chưa được đặt lên bàn nghị sự của chính phủ.”

Bộ trưởng cũng bác bỏ khả năng sự cố điện xảy ra do lưu lượng truyền tải điện từ các nguồn năng lượng tái tạo ở nước ngoài — đặc biệt là từ Đức — đi qua hệ thống truyền tải điện của Séc. “Dựa trên dữ liệu hiện có, chúng tôi có thể loại trừ nguyên nhân đến từ việc gia tăng truyền tải từ Đức do sản lượng năng lượng tái tạo tăng cao. Ngày hôm đó, dòng điện qua lãnh thổ Cộng hòa Séc diễn ra theo đúng dự báo,” ông Vlček phát biểu.

Theo thông tin từ công ty vận hành lưới truyền tải điện quốc gia ČEPS, nguyên nhân chính dẫn đến sự cố mất điện là do đứt dây dẫn trên một tuyến đường dây xương sống của hệ thống. Vào khoảng giữa trưa thứ Sáu, sự cố đã khiến khoảng một triệu khách hàng bị mất điện. Tuy nhiên, đến tối cùng ngày, việc cung cấp điện đã được khôi phục hoàn toàn tại tất cả các khu vực bị ảnh hưởng.

Ông Vlček cho biết sự việc vẫn đang tiếp tục được điều tra, đồng thời bác bỏ ý kiến cho rằng nguyên nhân sâu xa của sự cố là do thiếu đầu tư vào hạ tầng truyền tải điện. “Hoạt động đầu tư của ČEPS hiện đang ở mức cao hơn so với những năm trước,” ông khẳng định. Theo ông, ngân sách dành cho việc hiện đại hóa và nâng cấp lưới truyền tải điện hiện nay cao hơn tới 50% so với thời kỳ chính phủ tiền nhiệm.

Lãi suất thế chấp lại tăng: Ai có thể vay với mức ưu đãi hơn?

Tháng 7 mở đầu bằng một bất ngờ cho những người đang tìm kiếm cơ hội vay mua nhà. Sau hai tháng giảm liên tiếp, lãi suất thế chấp trung bình đã quay đầu tăng nhẹ. Theo chỉ số Swiss Life Hypoindex, lãi suất chào bán trung bình tăng từ mức 4,94% trong tháng 6 lên 5,03% đầu tháng 7 – tức là vượt ngưỡng 5% một lần nữa.

Tuy nhiên, các ngân hàng vẫn đang cạnh tranh gay gắt để thu hút khách hàng, điều này mở ra cơ hội đàm phán để có mức lãi suất tốt hơn.

“Mức lãi suất thực tế trên thị trường đối với những khách hàng chuẩn bị kỹ lưỡng về hồ sơ gần như không thay đổi. Những người có xếp hạng tín dụng tốt, thu nhập ổn định và tỷ lệ vay trên giá trị tài sản (LTV) hợp lý vẫn có thể tiếp cận lãi suất từ 4,3 đến 4,9% – tương đương với mức chào bán trong tháng 6,” nhận định của ông Jiří Sýkora, chuyên gia phân tích thế chấp của Swiss Life Select.

Theo ông Tom Kadeřábek, Giám đốc bộ phận sản phẩm của Swiss Life Select, xu hướng này sẽ tiếp tục trong nửa cuối năm nay, với dự báo lãi suất giảm chậm hoặc ổn định quanh mức trung bình 4,5%.

Ngân hàng Trung ương hiện chưa thay đổi lãi suất repo, khiến tốc độ giảm lãi suất bị hạn chế. Tuy vậy, áp lực cạnh tranh giữa các ngân hàng lại giúp ngăn chặn đà tăng mạnh. Nhu cầu vay thế chấp theo các chuyên gia vẫn không suy giảm ngay cả trong kỳ nghỉ hè.

“Từ số lượng hồ sơ gửi về, có thể thấy khách hàng không coi mức lãi suất hiện tại là quá cao. Xét cho cùng, nhu cầu an cư không thể mãi trì hoãn vì lãi suất, trong khi giá bất động sản nhà ở vẫn có xu hướng tăng đáng kể,” ông David Eim, Phó Chủ tịch HĐQT công ty Gepard Finance, chia sẻ.

Khoản trả hàng tháng tăng 184 korun

Với khoản vay thế chấp 3,5 triệu korun, LTV ở mức 80%, thời hạn vay 25 năm và lãi suất trung bình 5,03% mỗi năm, khoản thanh toán hàng tháng trong tháng 7 là 20 518 korun – tăng 184 korun so với mức 20 334 korun trong tháng 6.

Cố định lãi suất 3 năm vẫn là lựa chọn tiết kiệm nhất

Mức tăng mạnh nhất thuộc về các khoản vay cố định 5 năm với LTV dưới 80%, tăng gần 0,25 điểm phần trăm. Ngược lại, lãi suất cố định 1 năm gần như không đổi so với tháng trước. Hiện nay, mức lãi suất thấp nhất ghi nhận được là ở các khoản vay cố định 3 năm, khoảng 4,65%.

Trong khi đó, mức lãi suất cao nhất lại rơi vào các khoản vay với LTV trên 80% và cố định lãi suất trong 10 năm (5,68%) hoặc 1 năm (5,28%).

Thị trường bất động sản: Hai bức tranh trái ngược

Giá bất động sản tiếp tục thể hiện sự phân hóa rõ rệt giữa các vùng miền. Trong khi các thành phố lớn – đặc biệt là Praha và Brno – dẫn đầu đà tăng giá, thì một số khu vực vùng ven như Karlovarský hay Ústecký lại ghi nhận giá giảm nhẹ.

Theo Deloitte Real Index quý II/2025, giá căn hộ trung bình tại các thành phố tỉnh lỵ đã tăng khoảng 3% so với cùng kỳ năm trước. Tuy nhiên, tại những khu vực kém hấp dẫn hơn, giá giảm từ 2–3% do sức mua yếu.

Điều này thể hiện rõ trong các giao dịch thực tế: một căn hộ 2 phòng ở Cheb đã giảm giá 150 000 korun so với năm ngoái, trong khi căn hộ tương tự ở khu Židenice, Brno lại tăng tới 200 000 korun. Thị trường vì thế ngày càng phân mảnh và các con số trung bình toàn quốc dần trở nên thiếu chính xác khi đánh giá tình hình thực tế.

Koruna mạnh lên ở mức 24,6 và dự kiến sẽ xuống dưới 24 CZK/EUR vào cuối năm 2027

Tỷ giá đồng koruna Séc gần đây đã ghi nhận mức tăng đáng kể và hiện đang dao động quanh mốc 24,6 CZK cho 1 euro. Có hai nguyên nhân chính đứng sau xu hướng tăng giá này. Thứ nhất là các số liệu kinh tế trong nước mang tính chất thúc đẩy lạm phát, làm gia tăng khả năng Ngân hàng Trung ương Séc (ČNB) sẽ phải giữ lãi suất ở mức cao lâu hơn so với dự kiến trước đó. Thứ hai là sự suy yếu của đồng USD so với các đồng tiền khác, một phần đáng kể do tác động từ cái gọi là “Đạo luật Vĩ đại và Tốt đẹp” (The Great Beautiful Act) của Hoa Kỳ.

Trong ngắn hạn cũng như trung hạn, koruna được dự báo sẽ tiếp tục có xu hướng tăng nhẹ. Trước bối cảnh thị trường hiện tại và việc điều chỉnh lại các dự báo đối với chính sách tiền tệ của ČNB, dự đoán về diễn biến tỷ giá đã được cập nhật theo hướng đồng koruna sẽ mạnh hơn so với trước đó.

Yếu tố chủ đạo tiếp tục hỗ trợ cho đà tăng của koruna sẽ là chính sách tiền tệ nghiêm ngặt của ČNB và sự phục hồi dần dần của nền kinh tế Séc. Đồng thời, diễn biến tại Hoa Kỳ – cụ thể là ảnh hưởng của chính sách kinh tế dưới thời ông Trump và nguy cơ suy giảm dần trong các chỉ số kinh tế vĩ mô – cũng đóng vai trò hỗ trợ cho koruna.

Tuy nhiên, các rủi ro vẫn ở mức cao và tồn tại theo cả hai chiều – bao gồm nguy cơ từ chính sách thuế quan của Hoa Kỳ và những bất ổn toàn cầu khác.

Theo dự báo mới nhất, tỷ giá EUR/CZK được kỳ vọng sẽ đạt mức 24,6 vào cuối năm nay, giảm còn 24,2 vào cuối năm 2026 và tiếp tục xuống còn 23,96 vào cuối năm 2027.

Phí Truyền Hình và Phát Thanh Dành Cho Doanh Nghiệp: Các Câu Hỏi Thường Gặp và Giải Đáp Chi Tiết

Từ ngày 1 tháng 5 năm 2025, việc sửa đổi Luật Truyền thông đã tăng mức phí trả cho Đài Truyền hình Séc (Česká televize) và Đài Phát thanh Séc (Český rozhlas), đồng thời thay đổi các điều kiện thanh toán và đăng ký. Vậy điều này có ý nghĩa gì đối với các doanh nghiệp trong thực tế?

Ai phải đăng ký mới để nộp phí truyền hình và phát thanh?

Một trong những điểm mới then chốt là việc sửa đổi Luật Truyền thông đã thay đổi định nghĩa về thiết bị thu sóng truyền hình và phát thanh. Theo quy định mới, tất cả các thiết bị có khả năng phát sóng truyền hình và phát thanh đều được coi là thiết bị thu sóng.

Việc đăng ký nộp phí là bắt buộc đối với tất cả các công ty và cá nhân kinh doanh (živnostníci/OSVČ) sở hữu hoặc sử dụng các thiết bị như vậy cho mục đích kinh doanh trong thời gian dài hơn 1 tháng. Điều này có nghĩa là, ngoài radio và tivi, các thiết bị như điện thoại di động, máy tính bảng hoặc máy tính có kết nối internet cũng có thể thuộc diện phải nộp phí. Mặt khác, một số doanh nghiệp nhỏ và các đối tượng khác sẽ được miễn phí theo quy định mới.

Nếu quý vị đã nộp phí phát thanh và truyền hình với tư cách là công ty hoặc cá nhân kinh doanh, quý vị không cần phải thực hiện đăng ký mới. Tuy nhiên, quý vị phải báo cáo số lượng nhân viên của mình cho cả Đài Truyền hình Séc và Đài Phát thanh Séc.

Việc đăng ký cho hộ gia đình và công ty hoặc cá nhân kinh doanh tự do (OSVČ) phải được thực hiện riêng biệt, ngay cả khi quý vị kinh doanh tại nhà. Nếu không nộp phí, không đăng ký hoặc khai báo thông tin sai lệch, quý vị có thể bị phạt tới hàng chục nghìn Koruna Séc. Quý vị cũng có thể bị phạt nếu không thông báo về việc chấm dứt nghĩa vụ nộp phí phát thanh và truyền hình.

Khi nào và làm thế nào để đăng ký nộp phí truyền hình và phát thanh?

Quý vị phải báo cáo số lượng nhân viên hoặc đăng ký riêng cho cả Đài Truyền hình Séc và Đài Phát thanh Séc, và phải thực hiện trước cuối tháng 6 năm 2025. Dựa trên việc đăng ký, mức phí mới sẽ được tính toán cho quý vị. Nếu quý vị chưa kịp thực hiện, đừng lo lắng – các công ty và cá nhân kinh doanh tự do (OSVČ) có dưới 25 nhân viên có thể đăng ký sau ngày 30 tháng 6 năm 2025 mà không bị phạt.

Nếu nghĩa vụ đăng ký phát sinh sau ngày này, thời hạn đăng ký là 15 ngày. Thời hạn tương tự cũng áp dụng cho việc báo cáo các thay đổi. Để đăng ký phí truyền hình, quý vị có thể thực hiện trực tuyến, hoặc gửi mẫu đã điền qua email, hộp dữ liệu (datová schránka) hoặc bưu điện.

Đối với việc nộp phí phát thanh, quý vị cũng có thể đăng ký trực tuyến, hoặc gửi mẫu khai báo qua email, hộp dữ liệu (datová schránka) hoặc bưu điện.

Mức phí phát thanh và truyền hình năm 2025 là bao nhiêu?

Phí truyền hình đã tăng từ 135 lên 150 Koruna Séc mỗi tháng cho mỗi hộ gia đình, phí phát thanh tăng từ 45 lên 55 Koruna Séc. Số tiền này được tính cho mỗi hộ gia đình bất kể số lượng thiết bị hay số lượng thành viên trong gia đình. Đối với các công ty và cá nhân kinh doanh, mức phí mới chỉ phụ thuộc vào số lượng nhân viên; số lượng thiết bị không được tính đến.

Đối với mục đích này, không coi là nhân viên bao gồm những người làm việc theo hợp đồng công việc (Dohoda o provedení práce – DPP) và hợp đồng lao động bán thời gian (Dohoda o pracovní činnosti – DPČ), cũng như cha mẹ đang trong thời gian nghỉ thai sản hoặc nghỉ chăm sóc con, nhân viên được thuê từ các công ty dịch vụ (agenturní zaměstnanci), v.v.. Đối với nhân viên làm việc bán thời gian, thời gian làm việc này sẽ được quy đổi thành toàn thời gian, ví dụ, hai nhân viên làm việc nửa thời gian sẽ được coi là một nhân viên làm việc toàn thời gian.

Ví dụ, đối với các công ty có 25-49 nhân viên, mức phí là gấp 5 lần mức cơ bản (tức là mức phí cho hộ gia đình). Đối với các công ty có hơn 500 nhân viên, mức phí là gấp 100 lần. Mức phí bằng 0 áp dụng cho các công ty và cá nhân kinh doanh có dưới 25 nhân viên, tuy nhiên, ngay cả các đối tượng này cũng phải đăng ký để nộp phí.

Ngoài các công ty và cá nhân kinh doanh có dưới 25 nhân viên, các đối tượng mới được miễn phí bao gồm các trường học, hiệp hội đã đăng ký hoặc các tổ chức sử dụng hơn 50% lao động là người khuyết tật. Nếu quý vị thuộc một trong các nhóm đối tượng được miễn, quý vị phải thông báo việc này cho đài phát thanh và truyền hình và hủy đăng ký nộp phí.

Ngược lại, tất cả các công ty cho thuê phương tiện giao thông có thiết bị thu sóng truyền hình hoặc phát thanh đều phải nộp phí. Các công ty này không chỉ phải trả phí theo số lượng nhân viên mà còn phải trả thêm phí cho mỗi phương tiện.

Lạm phát tại Séc đạt đỉnh trong tháng 6 – Giá thực phẩm và dịch vụ tiếp tục leo thang

Theo số liệu chính thức từ Cục Thống kê Séc (ČSÚ), lạm phát tại Cộng hòa Séc trong tháng 6 đã tăng lên mức cao nhất từ đầu năm 2025. So với cùng kỳ năm trước, chỉ số giá tiêu dùng tăng 2,9%, và so với tháng 5 tăng thêm 0,3%. Đây là mức tăng cao nhất kể từ tháng 12 năm ngoái.

“Giá tiêu dùng trong tháng 6 đã tăng tốc và đạt mức tăng trưởng hàng năm 2,9%, mức cao nhất kể từ tháng 12/2024,” bà Pavla Šedivá, trưởng phòng thống kê giá tiêu dùng của ČSÚ, cho biết.

Nguyên nhân chủ yếu đến từ sự tăng giá của thực phẩm, dịch vụ và tiền thuê nhà. Ngược lại, sự giảm giá của nhiên liệu phần nào đã giúp kìm hãm tốc độ lạm phát.

“Sự gia tăng đột biến này không chỉ đến từ nền so sánh thấp của tháng 6 năm ngoái mà còn do các xu hướng lạm phát tiếp diễn. Dễ thấy nhất là giá thực phẩm tăng mạnh, đặc biệt là dầu mỡ, các sản phẩm sữa và hoa quả. Giá cả trong lĩnh vực sản xuất cũng chưa cho thấy dấu hiệu giảm, vì vậy chúng ta cần chờ đợt thu hoạch nông sản trong nước để hy vọng một phần sản phẩm thực vật sẽ hạ giá,” ông Petr Dufek, chuyên gia kinh tế của ngân hàng Creditas, nhận định.

Bên cạnh đó, theo Dufek, một xu hướng bất lợi khác là sự tăng giá liên tục trong lĩnh vực dịch vụ, bao gồm cả chi phí thuê nhà. Tuy nhiên, một số yếu tố đã giúp giảm áp lực lạm phát, đặc biệt là giá năng lượng – trong đó giá điện và khí đốt đã trở nên dễ chịu hơn nhờ các biểu giá ưu đãi mà nhiều hộ gia đình đã kịp thời chuyển sang sử dụng.

Theo giới phân tích, nhiều khả năng mức lạm phát của tháng 6 sẽ là đỉnh điểm của năm 2025. Trong những tháng tới, tốc độ tăng giá có thể sẽ chững lại.

“Các yếu tố hỗ trợ cho xu hướng hạ nhiệt lạm phát trong nửa cuối năm bao gồm sự ổn định của tỷ giá đồng koruna cũng như diễn biến giá cả hàng hóa trên thị trường thế giới,” ông Radomír Jáč, kinh tế trưởng của Generali Investments CEE, cho biết.